ဆောင်းပါးရွှေဂိုး (Golden Goal) စည်းမျဉ်း ဘာကြောင့် ရပ်တန့် ပျောက်ကွယ်သွားရသလဲ?
ပြီးခဲ့တဲ့ ဥရောပချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ (Euro 2024) မှ ကွာတားဖိုင်နယ်ပွဲစဉ် လေးပွဲကို ကြည့်ရှုပြီးနောက် ပွဲစဉ်တွေရဲ့ အခြေအနေဟာ အထူးအဆန်း ဖြစ်နေသည်ကို သတိထားမိခဲ့ပါတယ်။
⏱️ အချိန်ပိုပွဲစဉ်များရဲ့ ငြီးငွေ့ဖွယ် အခြေအနေ
ကွာတားဖိုင်နယ် သုံးပွဲအနက် သုံးပွဲလုံးက အချိန်ပို (Extra Time) အထိ ရောက်ရှိခဲ့ကြပါတယ်။ ထိုသုံးပွဲအနက် နှစ်ပွဲမှာ ပင်နယ်တီအဆုံးအဖြတ်အထိ သွားခဲ့ရပြီး၊ စပိန်နှင့် ဂျာမနီပွဲစဉ်၏ ၁၁၉ မိနစ် တွင် မီကဲလ် မေရီနို (Mikel Merino) ၏ အံ့မခန်း ခေါင်းတိုက်ဂိုးကြောင့်သာ သုံးပွဲလုံး ပင်နယ်တီ မဖြစ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
အမှန်စင်စစ်၊ စပိန်၏ နောက်ဆုံး တစ်မိနစ်အလို အနိုင်ဂိုးမှလွဲ၍ ကွာတားဖိုင်နယ် အချိန်ပိုများတွင် လုံးဝ ဂိုးမသွင်းနိုင်ခဲ့ ကြပေ။
အင်္ဂလန်၏ နည်းဗျူဟာ: အဆိုးရွားဆုံးမှာ ဂါရတ် ဆောက်ဂိတ် (Gareth Southgate) ဦးဆောင်သည့် အင်္ဂလန် ဖြစ်ပြီး၊ ၈၀ မိနစ်တွင် ချေပဂိုး သွင်းပြီးသည်နှင့် ပင်နယ်တီကိုသာ ကစားရန် ဆုံးဖြတ်ထား ကြပုံ ရသည်။ ၎င်းတို့သည် အချိန်ပိုတွင် တိုက်စစ်ဆင်ရန် လုံးဝနီးပါး ခွင့်မပြုခဲ့ပေ။
အင်္ဂလန်နှင့် ပြင်သစ်ကဲ့သို့ အသင်းများက အချိန်ပိုတွင် နိုင်ပွဲရရန် ကြိုးစားခြင်းမရှိဘဲ ပင်နယ်တီကိုသာ မျှော်လင့်နေပုံရသောကြောင့်၊ ရွှေဂိုး (Golden Goal) စည်းမျဉ်းသည် ဘာကြောင့် ရပ်တန့်သွားရသနည်းဟု စဉ်းစားမိကာ အွန်လိုင်းမှ ပြန်လည် ရှာဖွေခဲ့မိပါသည်။
📜 ရွှေဂိုး စည်းမျဉ်းရဲ့ သမိုင်းကြောင်းနှင့် ရည်ရွယ်ချက်
အစောဆုံး အသုံးပြုမှု(၁၈၆၇ ခုနှစ်)
Youdan Cup (၁၈၆၇): အင်္ဂလိပ်ဘောလုံးလောကတွင် ရွှေဂိုးစည်းမျဉ်းကို ပထမဆုံးအကြိမ် အသုံးပြုခဲ့သည်မှာ လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၁၅၀ ကျော်က ဖြစ်သည်။
စည်းမျဉ်း: ၁၈၆၇ ခုနှစ် Youdan Cup (FA Cup မပေါ်မီ ၄ နှစ်) တွင် ပွဲချိန် မိနစ် ၉၀ ၌ သရေဖြစ်ပါက နောက်ထပ် နာရီဝက် (တစ်နာရီ) အချိန်ပို ကစားရမည်။ ထိုအချိန်အတွင်း မည်သည့်အသင်းကမဆို ဂိုးသွင်းလျှင် ပွဲချက်ချင်းပြီးဆုံးပြီး အနိုင်ရမည်။
ပထမဆုံး ရွှေဂိုး: ၁၈၆၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ရက်နေ့တွင် Norfolk FC နှင့် Broomhall FC တို့ ပွဲကစားခဲ့ရာ အချိန်ပို ၂ မိနစ် အကြာတွင် Norfolk FC က ဂိုးသွင်းပြီး အနိုင်ရခဲ့သည်။
ဖီဖာမှ ပြန်လည်မိတ်ဆက်ခြင်း (၁၉၉၃ ခုနှစ်)
ရည်ရွယ်ချက်: ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် ဖီဖာ (FIFA) သည် အချိန်ပိုအတွင်း အသင်းများက တိုက်စစ် မဆင်ဘဲ ပင်နယ်တီအထိသာ စောင့်ဆိုင်းကစားနေခြင်းကို လျှော့ချရန်အတွက် ရွှေဂိုး စည်းမျဉ်းကို ပြန်လည် မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။
စည်းမျဉ်း: အချိန်ပိုအတွင်း မည်သည့်အသင်းကမဆို ပထမဆုံး ဂိုးသွင်းယူနိုင်ပါက ၎င်းအသင်း ချက်ချင်း အနိုင်ရကာ ပွဲပြီးဆုံးမည် ဖြစ်သည်။
ပထမဆုံး အဓိကပြိုင်ပွဲ: ၁၉၉၆ ခုနှစ် ယူရိုပြိုင်ပွဲ (Euro '96) တွင် စတင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဝင်ဘလေကွင်း (Wembley) ၌ ကျင်းပသည့် ဗိုလ်လုပွဲတွင် ဂျာမနီအသင်းသည် အချိန်ပို ၅ မိနစ်အကြာတွင် အိုလီဗာ ဘီယားဟော့ဖ် (Oliver Bierhoff) ၏ ရွှေဂိုးဖြင့် ချက်ရီပက်ဘလစ်ကို ချက်ချင်း အနိုင်ယူကာ ချန်ပီယံ ဖြစ်ခဲ့သည်။
ရွှေဂိုးစည်းမျဥ်းကို ၁၉၉၈ ကမ္ဘာ့ဖလား တွင်လည်း အသုံးပြုခဲ့သည်။
၂၀၀၀ ယူရိုဗိုလ်လုပွဲ တွင် ပြင်သစ်အသင်းသည် အီတလီကို ဒေးဗစ် ထရီဇီဂေး (David Trezeguet) ၏ ရွှေဂိုးဖြင့် အနိုင်ရခဲ့သည်။
❌ ရွှေဂိုး ရပ်တန့်သွားရသည့် အကြောင်းရင်း
ရွှေဂိုးစည်းမျဉ်းသည် ၁၉၉၆ နှင့် ၂၀၀၀ ခုနှစ် ယူရိုဗိုလ်လုပွဲများကဲ့သို့ စိတ်လှုပ်ရှားဖွယ်ရာ အဆုံးသတ်များ ပေးခဲ့သော်လည်း၊ ၎င်းကို အသုံးပြုခဲ့သည့် နောက်ဆုံး ယူရိုဗိုလ်လုပွဲ မှာ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ် ဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၀၂ ကမ္ဘာ့ဖလား သည် ဤစည်းမျဉ်းကို အသုံးပြုသည့် နောက်ဆုံး အဓိက ပြိုင်ပွဲ ဖြစ်ခဲ့သည်။
ဆန့်ကျင်ဘက် ရလဒ် ထွက်ပေါ်လာခြင်း
ရွှေဂိုးကို တိုက်စစ်ဆင်မှုကို အားပေးရန် ပြန်လည် မိတ်ဆက်ခဲ့သော်လည်း၊ လက်တွေ့တွင် ဆန့်ကျင်ဘက် အကျိုးသက်ရောက်မှု (opposite effect) သာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။
ပိုမို ကစားရဲခြင်းမရှိ: အသင်းများသည် ရွှေဂိုး ပေးလိုက်ရမည်ကို အလွန်အမင်း စိုးရိမ်ခဲ့ ကြသည်။
ခံစစ်ကို ပိုမိုကစားလာခြင်း : တန်ပြန်တိုက်စစ်ကြောင့် ရှုံးနိမ့်ရမည်ကို ကြောက်သောကြောင့် တိုက်စစ်ဆင်ကစားခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပြီး ပို၍ပင် ခံစစ် ကစားလာ ကြသည်။
ကြောက်ရွံ့မှု ကြီးစိုးခြင်း: ဂိုးသွင်းယူနိုင်ရန် မျှော်လင့်ချက်ထက်၊ ဂိုးပေးလိုက်ရမည်ကို ကြောက်ရွံ့ခြင်း က ပိုမို ကြီးစိုးလာခဲ့သည်။
ဒီလိုအကြောင်းကြောင့် ဖီဖာသည် ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင် ရွှေဂိုးစည်းမျဉ်းကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး၊ ထိုအစား ငွေဂိုး (Silver Goal) စည်းမျဉ်းကို ခဏတာ အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း ၎င်းကိုလည်း ၂၀၀၄ ယူရိုပြိုင်ပွဲအပြီးတွင် ဖျက်သိမ်းခဲ့ကာ ပုံမှန် ၁၅ မိနစ် နှစ်ပိုင်းပါဝင်သော အချိန်ပို စည်းမျဉ်းကိုသာ ပြန်လည် အသုံးပြုခဲ့သည်။
💡 အခြား စိတ်ဝင်စားဖွယ် ဖြေရှင်းနည်းများ
လက်ရှိ ပင်နယ်တီဖြင့် အဆုံးသတ်ရခြင်းသည် မကျေနပ်စရာ ကောင်းသော်လည်း၊ အခြား စိတ်ကူးများလည်း ထွက်ပေါ်ခဲ့ဖူးသည်-
ကစားသမား လျှော့ချသည့် စည်းမျဉ်း: အချိန်ပိုတွင် ၁၀ မိနစ်တိုင်း ကစားသမား တစ်ဦးစီ ထုတ် ပစ်ကာ ၁၀ vs ၁၀၊ ၉ vs ၉၊ ၈ vs ၈ စသည်ဖြင့် ကစားသမား အရေအတွက် လျှော့ချပြီး အနိုင်ဂိုးရသည်အထိ ကစားစေခြင်း ဖြစ်သည်။
ရပ်တန့်ရခြင်း: ဤစိတ်ကူးသည် ကစားသမားများ သုံးနာရီကြာ ကစားပြီးနောက် ၄ vs ၄ ကစားရခြင်းသည် ကျန်းမာရေးနှင့် ဘေးကင်းရေးအရ အန္တရာယ်များလွန်းသည် (Health and Safety) ဟု ယူဆသောကြောင့် လက်ခံခဲ့ခြင်း မရှိပေ။
မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ရွှေဂိုး စည်းမျဉ်းသည် ပြိုင်ပွဲများကို ပိုမို ငြီးငွေ့ဖွယ် ဖြစ်စေခဲ့သည်ဟူသော တွေ့ရှိချက်ကြောင့် ကမ္ဘာ့အဓိကပြိုင်ပွဲကြီးများမှ လုံးဝ ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ရခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
နိုဝင်ဘာ ၉၊ ၂၀၂၅၊ မနက် ၁၁ နာရီ ၁ မိနစ်
